Het wordt tijd om in het Valse Kunst Archief uw aandacht te vragen voor een van de meest curieuze musea in Nederland (in de wereld, vinden ze zelf): het Valse Kunst Museum van Henk Plenter en Erna Jansen in Vledder, Drenthe. Lang geleden, toen ze allebei nog werkzaam waren in het onderwijs, kochten ze bij een galerie in de Amsterdamse Spiegelstraat hun eerste kunstwerk, een litho van Matisse, voor vijftienhonderd gulden. Het was het begin van een vloedgolf van aankopen her en der in den lande, meest grote namen op kleine veilingen.
In 1994, na de arrestatie van Geert Jan Jansen in Frankrijk, publiceerde het Duitse tijdschrift Weltkunst twee artikelen waarin de vervalsingen aan de kaak werden gesteld, en een van de afbeeldingen was, jawel, een litho van Matisse. Dat verklaarde, begrepen Henk en Erna nu, waarom de galerie destijds nooit een rekening had gestuurd, en ook waarom het werk niet terug te vinden was in boeken over Matisse. Toen ook vele van hun andere aankopen vals bleken te zijn besloten ze van de nood een deugd te maken en enkele jaren later vestigden ze in het voormalige gemeentehuis in Vledder niet alleen het Museum voor Grafiek en Glaskunst, maar ook het Museum voor Valse Kunst, waar Erna onvermoeibaar rondleidingen langs de diverse falsificaties houdt. Toen Jansen in de publiciteit trad met de publicatie van zijn boek Magenta, was hij een tijdlang in Vledder een graag geziene gast, wiens aanwezigheid voor een aanzienlijke stijging in de bezoekersaantallen zorgde.
Geen Valse Kunst Museum zonder Appels, en hoewel Jansen zich, in verband met het nog steeds lopende proces tegen hem in Frankrijk, als het om falsificaties gaat enigszins cryptisch pleegt uit te drukken ('Die komt me wel bekend voor'), noteerde Plenter ijverig zijn uitspraken over de in het museum aanwezige prenten, en in het Nieuwsblad van het Noorden poseerde de meestervervalser voor 'zijn' werk. Welke prenten hangen daar nou precies ? Laten we de achtergrond van de foto eens aan een nadere inspectie onderwerpen.
'Tete couronnée', Frans voor 'gekroond hoofd' maar om onduidelijke redenen door een internetaanbieder die geen Frans in zijn pakket had ooit omgedoopt tot 'Koningsaap', behoort tot de categorie 'pseudo-litho's', zeefdrukken die door moeten gaan voor lithografieën. Zelfs op een zwart-wit afbeelding is te zien dat het origineel aanzienlijk meer nuance vertoont dan de zeefdruk, maar voorlopig wil ik me beperken tot het meest opvallende verschil: de horizontale witte lijn die onderin de prent het zwarte van het rode vlak scheidt (op een vergelijkbare manier als de witte verticale lijn links): is die lijn er niet is (zoals op de afbeelding hierboven), dan heeft men te waarschijnlijk te maken met een vervalsing. Meer duidelijkheid hierover zodra ik meer afbeeldingen heb gevonden.
Postscript
-Het wordt nog ingewikkelder. Naast de Jansen-vervalsing die de wand in Vledder siert, is er later nog een vals hoofd opgedoken, dat ik hierboven (ten dele) kaat zien. De kroon bestaat uit vijf gekleurde tanden, maar opvallend genoeg zijn (vanaf links gerekend) de eerste en de derde hier wit gebleven, terwijl ze geel/oranje zouden moeten zijn. Alweer een fout in het gebruik van de verschillende drukgangen, die eens temeer aangeeft hoe belangrijk een nauwkeurige inspectie daarvan is bij het opsporen van ontmaskeren van vervalsingen.
- Henk Plenter is in oktober 2010 overleden. Erna Jansen is nog steeds nauw betrokken bij de Museums Vledder.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.