HET VALSE APPEL ARCHIEF - aflevering 18

Onlangs werd ik erop attent gemaakt dat in het Valse Appel Archief een van de meest voorkomende vervalsingen ontbreekt, namelijk de Ariel-vogel uit 1974. Dat klopt, en een goede reden kan ik er niet voor bedenken. Geen zin meer waarschijnlijk. Maar hierbij alsnog.

Eerder in het VAA  is al ter sprake gekomen hoe sommige galeries voor een tentoonstellingsaffiche gebruik maken van een bestaande litho. Als de reguliere editie van bijvoorbeeld 100 genummerde en gesigneerde exemplaren klaar is, wordt van dezelfde stenen, vaak op goedkoper papier, het tentoonstellingsaffiche gedrukt, met toegevoegde tekst.
Maar het gebeurt ook dat een prent alleen in affichevorm wordt uitgebracht, en in sommige gevalen lijkt een vervalser dan de omgekeerde weg te bewandelen. Hij neemt het beeld van het affiche als uitgangspunt, laat de tekst weg en wil zo de liefhebber laten geloven dat er ook een reguliere editie gesigneerde editie bestaat, terwijl dit niet het geval is. We hebben dit gezien bij het Collection d’Art affiche in aflevering 11 en bij het Palm Springs affiche in nummer 10. Een vergelijkbaar geval is de aankondiging die Appel in 1974 maakte voor Galerie Ariel in Parijs.   

De vervalsing lijkt een vrij exacte kopie, maar bij nadere bestudering  vallen in ieder geval twee dingen op. In het origineel zitten hier en daar kleine zwarte randjes, bijvoorbeeld boven het linkeroog en aan het eind van de rode krul in het midden. Ze suggereren dat bij de eerste drukgang het gehele beeldvlak zwart werd gemaakt, en dat deze zwarte ondergrond na de volgende drukgangen hier en daar nog in het beeld kierde, op plekken waar de vlakken net niet helemaal op elkaar aansloten. Slordigheid, zou je kunnen denken, maar het levert ook een wat levendiger beeld op dan de wat steriel aandoende  vervalsing. Gemakkelijker om te herkennen is echter het bovenste oog, dat in het originele affiche werd gedrukt in zwart en paars, maar in de vervalsing zwart en rood is. Waarbij opgemerkt mag worden dat afwijkingen in een vervalsing niet per definitie een verslechtering zijn.

Een uiterst nuttig naslagwerk voor de affiches van Appel, en vele anderen, is de tweedelige set Arte Affiches, uitgegeven door Adrien Maeght in 1985. De boeken geven een overzicht van alle Arte affiches van 1964 tot 1977. In het colofon worden ons nog twee delen in het vooruitzicht gesteld, die de periode 1978-1985 zouden behandelen, maar die zijn, bij mijn weten, nooit verschenen. Ik heb  ze in ieder geval niet kunnen vinden. Hoe dan ook, deel II geeft op als nr 256 een paginagrote afbeelding van dit affiche.

.