Willem Hussem - Tussen schrift en leegte

Willem Hussem (1900-1974) was Haags. Zeer Haags. In de jaren vijftig en zestig gold hij als een lokale kunstpaus in de Haagse art scene van die tijd, die bijeenkwam in bodega de Posthoorn, en die zich verenigde in kunstenaarsgroepen als Verve en Fugare. De Haagse kunstwereld was sterk in zichzelf gekeerd. De meeste artistieke revoluties trokken, bij gebrek aan een voedingsbodem, aan de stad voorbij en terwijl Amsterdam het Nederlandse centrum van de CoBrA beweging werd en Sandberg van het Stedelijk Museum een plek voor eigentijdse kunst maakte, bleven de meeste Haagse kunstenaars voortborduren op het gematigd modernisme van de École de Paris en vormen van realisme die in de hoofdstad al lang als oubollig en achterhaald werden beschouwd. Door de landelijke kunstkritiek werd de meeste Haagse kunst dan ook ofwel genegeerd, of afgedaan als te braaf en te beschaafd om van meer dan lokaal belang te kunnen zijn.

Willem Hussem in Museum Belvedere, Oranjewoud

Pas in de loop van de jaren negentig kwam er een kentering in de waardering voor wat toen de Nieuwe Haagse School werd genoemd. Die verandering was met name te danken aan de inspanningen van het echtpaar Ton en Roelie Knoester, die met hun kunsthandel aanvankelijk vrijwel alleen de weg baanden voor een herwaardering van de Haagse kunst uit de jaren vijftg en zestig. Hun boek De Nieuwe Haagse School (2002) was in feite bij verschijnen dan ook al al klassiek geworden.

Hoewel het boek overtuigend laat zien dat de verscheidenheid in de Haagse kunst veel groter was dan wel werd aangenomen en dat ook het werk van een aantal minder bekende kunstenaars wel degelijk de moeite waard was, werd toch ook duidelijk dat slechts enkelen ook vanuit nationaal perspectief als belangrijk kunnen worden beschouwd. En naast Jaap Nanninga en Piet Ouborg geldt dat zeker voor Willem Hussem.

Dat Hussem's werk tegenwoordig ook in het noorden in bredere kring bekend is, komt voor een groot deel voor rekening van Belvedère-directeur Han Steenbruggen, een fervent Hussem-liefhebber, die niet alleen twee jaar geleden in Oranjewoud een prachtige tentoonstelling organiseerde, met bijbehorend boek, maar die ook in 1994 al een uitgebreide monografie schreef over de kunstenaar. Zijn boek Tussen Schrift en Leegte was weliswaar niet de eerste, maar wel de meest uitgebreide studie over Hussem en geldt sindsdien als het standaardwerk over de kunstenaar. Helaas is het al jaren uitverkocht, en de enkele keer dat je het antiquarisch tegenkomt, moet je maar afwachten of het maagdelijk witte omslag niet door onverlaten permanent is bezoedeld. Het is dan ook met lichte trots dat ik hier een werkelijk smetteloos exemplaar kan aanbieden ( in het jargon aangeduid als ‘mint’). Alleen  mensen met schone vingers gelieven te reflecteren.

Voor meer details, klik HIER  



Filmpjes over Willem Hussem zullen er wel niet zijn, dacht ik, en voor zover het de man zelf betreft klopt dat ook. Maar ik vond wel een kort filmpje met mooie beelden van zijn werk, met plechtige orgelmuziek eronder. Niet uit Den Haag, of uit Heerenveen, zoals je misschien zou verwachten, maar uit Spanje. De globalisering van de kunst ...



Bij wijze van toegift nog even dit fraaie boekje met gedichten van Hans Andreus, en vier paginagrote illustraties van Willem Hussem, uitgegeven bij A.A.M. Stols in 1955.

Voor meer details, klik HIER